Sprekende tegels: Een kunstvorm op straat.

Als we denken aan straatkunst, denken we aan graffiti op de muren. In Portugal – maar ook in hun voormalige koloniën – ligt kunst letterlijk op straat! Waar mensen vaak naar de architectuur en wonderschone dingen kijken op ooghoogte, missen ze vaak wat er gebeurt onder hun voeten. Vele gebouwen in Portugal zijn mooi gedecoreerd met mozaïek en kleurrijke tegeltjes, maar de bestrating is even bijzonder. De kunstvorm calçada portuguesa bestaat uit lichte en donkere stoeptegeltjes waarmee stratenmakers en ambachtslieden (calceiteros) spelen met contrast en vormen om zo verschillende expressies te creeëren. Helaas is deze kunstvorm aan het afnemen omdat er steeds minder mensen zijn die het beoefenen (door lage lonen), het onderhoud duur is en het arbeidsintensief is (alles is handgemaakt!). Door bezuiniging worden de straten vaker vervangen met beton of ander goedkoop materiaal, want de natuursteen nodig voor de kunstvorm is duurder. Calçada heeft veel charme, maar een nadeel is dat de hobbelige–en soms gladde–tegeltjes vaak een hindernis zijn voor mensen die slecht ter been zijn (of als je zoals ik in een ambulance word vervoerd door een voedselallergie). Om de kunstvorm in leven te houden proberen de Portugezen het op de UNESCO erfgoedlijst te krijgen en zijn er meerdere initiatieven, waaronder een groep selecte werklozen die bij leermeesters in de leer gaan om het vak te leren.