Een interview met alumnus Alice Grasveld
Alumnionderzoek Universiteit van Amsterdam
Tekst: Jorrit Blonk en Christine Yan
Alice Grasveld besloot na haar opleiding tot mondhygiëniste antropologie te gaan studeren aan de UvA. Ze volgde hier de bachelor en rondde in 2014 de master Medische Antropologie af met een onderzoek naar mondgezondheid in Kenia. Nu heeft ze haar eigen stichting opgezet, The Healthy Teeth Foundation, en promoveert ze aan de Tandheelkunde faculteit ACTA op de projecten die ze met haar stichting doet. Jorrit Blonk sprak Alice over haar studietijd en haar carrière na het afstuderen.
Toen je begon aan de bachelor antropologie was je al mondhygiëniste. Wat leidde je ertoe om nog antropologie te gaan studeren?
Ik ben al sinds 2003 werkzaam als mondhygiëniste, maar ik heb er altijd dingen naast gedaan zoals een acteeropleiding en tandheelkundig vrijwilligerswerk in Kenia. Ik vond andere culturen altijd al interessant, maar dat project in het zuiden van Kenia heeft me echt geïnspireerd. Ik zag in Kenia dat mensen heel anders omgaan met hun mondgezondheid dan wij. Zo trekken ze bij de Masai tijdens een initiatieritueel de twee voortanden aan de onderkant. Dat is natuurlijk iets cultureels; je wordt officieel onderdeel van de stam. Maar het heeft ook praktische redenen. Zo wordt er veel op blote voeten gelopen en komt er veel tetanus voor in het gebied. Door tetanus krijg je ‘kaakklem’ en door het gat in hun mond kunnen ze voeding en vloeistof toedienen. Ze fluiten er ook door, naar hun vee. Het heeft dus meerdere functies en dat vond ik heel fascinerend. Naar aanleiding van dat project in Kenia ben ik dus antropologie gaan studeren.
Hoe ervaarde je je studietijd aan de UvA?
Heel leuk! Toen der tijd zat antropologie nog op de Oudemanhuispoort en in het Spinhuis; natuurlijk fantastische plekken om te studeren. Tijdens mijn opleiding ben ik nog een dag per week als mondhygiëniste in de tandartspraktijk blijven werken. Ik ben blij dat ik dit uiteindelijk met mijn baan heb kunnen bolwerken. Op de opleiding had ik een clubje met andere, wat oudere, studenten die ook al werkten of iets anders hadden gestudeerd. Daar trok ik veel mee op en deed ik samen de opdrachten mee.
Na de bachelor ben je de master Medische Antropologie gaan doen. Een logische keuze?
Ik vond het tijdens de bachelor ook heel leuk om mezelf breed te oriënteren. Maar de master Medische Antropologie sloot natuurlijk goed aan bij mijn paramedische vooropleiding. Ik ben voor deze master weer onderzoek gaan doen in Kenia. Ik heb dit gedaan voor de Dutch Dental Care Foundation, dezelfde organisatie waarmee ik eerder vrijwilligerswerk heb gedaan. Ik deed onderzoek naar de culturele en sociaal-economische factoren die de mondgezondheid van kinderen beïnvloeden in het zuiden van Kenia. Ik probeerde te ontdekken waarom mensen niet naar de tandarts gingen, waarom er zo’n slechte toegang was tot tandheelkunde en hoe water en sanitatie de mondgezondheid beïnvloeden. Een soort anthropology of oral health!
Wat wilde je gaan doen na je afstuderen?
Ik wilde heel graag bij een ontwikkelingsorganisatie gaan werken. Maar ik was al wat ouder dan andere net afgestudeerden en ze zaten niet echt op me te wachten. Ik merkte al gauw dat ik toch wat werkervaring miste, dus ben ik maar gewoon aan de slag gegaan. Ik ben zelfstandig verdergegaan met ontwikkelingsprojecten - vaak onderzoeksprojecten - die ik leuk vond. Later heb ik hiervoor de stichting The Healthy Teeth Foundation opgericht. Ik heb uiteindelijk een werkervaringsplek gekregen bij een organisatie die waterprojecten doet in Nederland en Zuid-Afrika. Ik kreeg heel weinig betaald. De rest van het project financierde ik met wat spaargeld en door als mondhygiëniste te blijven werken. Soms wil je 100% voor een bepaalde droom gaan, maar je moet ook gewoon leven. Daarom heb ik ernaast altijd in de tandartspraktijk gewerkt, tot op de dag van vandaag. Nu ben ik buitenpromovendus bij ACTA, maar omdat ik zelf fondsen heb moeten werven voor mijn onderzoek, werk ik daarnaast nog twee dagen in de praktijk in Nederland om in levensonderhoud te voorzien.
Hoe gaat het met je promotieonderzoek?
Ik doe momenteel participatief actieonderzoek in de Schilderswijk in Den Haag. Ik doe daar onderzoek met basisschoolkinderen naar mondgezondheid. Ik krijg veel energie van het veldwerk. Ik beleef mooie avonturen, leer van mensen en vind mezelf in andere situaties. Persoonlijk vind ik dit leuker dan schrijven, maar dat hoort bij het promoveren.
Wat is participatief actieonderzoek?
Na mijn master heb ik een particuliere opleiding (7Senses) van een half jaar gedaan in Utrecht. Dit was bij iemand die Public Health aan de UvA heeft gestudeerd en zich in participatief actieonderzoek heeft gespecialiseerd. Participatief actieonderzoek wordt veel toegepast op gebied van educatie en public health. Het idee is om de gemeenschap waar je onderzoek naar doet te betrekken bij het onderzoeksproces en samen te kijken naar welke oplossingen er passend zijn in de context. Uiteindelijk co-creëer je met de gemeenschap een actieplan. Het gaat vaak om het aanbrengen van kleine veranderingen door middel van voorlichting, een folder, een filmpje, een toneelstuk, of de toegang tot water en sanitatie te verbeteren. Meer awareness is vaak het belangrijkste.
Hoe is het om als antropoloog te werken op de tandheelkunde faculteit?
Mijn antropologische werkwijze spreekt aan omdat er steeds meer wordt ingezien hoe belangrijk het is en hoeveel invloed cultuur heeft op hoe mensen met hun (mond)gezondheid omgaan. Participatief actieonderzoek wordt ook steeds meer toegepast op de faculteit.
Waar zie je jezelf over 5 jaar?
Ik ben dit promotietraject ingestapt om mijn stichting te professionaliseren: dus ik wil zeker verder met mijn stichting. Een optie is de stichting uitbouwen en mensen in dienst te nemen, maar ik denk er ook over om bij een andere organisatie te gaan werken en daarnaast mijn eigen tandheelkundige stichting te blijven runnen. Maar er zijn nog zo veel meer interessante dingen. Wat ik namelijk ook heel leuk vond was het begeleiden van scripties aan de hogeschool. Dus wie weet ga ik wel verder in onderwijs. Tijdens mijn project op de basisschool in Den Haag zie ik daarnaast ook hoe leuk het is om met kinderen werken.
Je bent zo te horen erg breed geïnteresseerd! Wat drijft jou in je werk?
Wat me echt drijft is communicatie met mensen. Ik heb nog steeds heel goed contact met mensen waarmee ik heb samengewerkt tijdens mijn projecten in het buitenland. In mei ga ik weer naar Kenia en ga ik iedereen opzoeken om te kijken hoe het met hen, onze projecten en hun werkzaamheden gaat. Het is heel bijzonder om contacten, vrienden en mooie herinneringen te maken over de hele wereld.
Heb je nog tips voor antropologiestudenten die zich aan het voorbereiden zijn om de arbeidsmarkt te betreden?
Wat voor mij goed heeft gewerkt, is het combineren van twee dingen tot iets bijzonders. Op deze manier heb ik mijn eigen unieke niche gevonden. Daarnaast raad ik iedereen aan om werkervaring op te doen, desnoods voor weinig of geen geld. Zo kun je bijvoorbeeld onderzoek of vrijwilligerswerk doen voor een organisatie die jou interesseert. Dit staat goed op je CV. En ten slotte: hou vol. Heb een droom en werk er langzaam naartoe. Ik wist van tevoren ook niet dat ik mijn PhD ging doen, maar soms gebeuren er dingen en zie je opeens weer meer mogelijkheden. Geloof in je eigen kunnen, investeer er veel tijd in en vind je eigen niche!
Leer meer over Alice's organisatie, ‘The Healthy Teeth Foundation’.
Twee tips van Alice als je geïnteresseerd bent in de combinatie tussen antropologie en tandheelkunde: een Metropolis aflevering over tanden en het artikel What toothbrushes tell us about inequality (https://ideas.ted.com/what-our-toothbrushes-tell-us-about-inequality/).
Commentaires