Educated

Een boekrecensie over de zoektocht naar een eigen plek in de wereld

Geboren op 27 of 29 september, als zevende kind van een streng mormoons gezin in Idaho, groeit Tara Westover op zonder geboortecertificaat en leidt haar leven zonder ooit voet te zetten in een ziekenhuis of school. De overheid is de duivel en kan niet vertrouwd worden, net als dokters, leraren, autoriemen en het drinken van Coca-Cola. Een moeder die kruidendokter en verloskundige is, de Bijbel en paar schoolboeken in de kelder zijn alles wat de kinderen nodig hebben om hetgeen te leren wat er volgens hun vader toe doet.

Tekst: Lola Rogaar

Beeld: Hillinde Buist

In de aangrijpende, meeslepende biografie vertelt Tara Westover over de psychologische en intellectuele reis die zij in haar leven aflegde. Ze vertelt over de keuzes die ze maakte en zo een andere weg insloeg dan haar zwaar gelovige, mormoonse familie. Tegen de zin van haar vader in begon Tara, tussen haar werkuren op de schroothoop van de familie, te studeren. Aan de hand van een aantal, met plaatjes gevulde, schoolboeken voor kinderen, het Oude Testament en The Book of Mormon leerde Tara zichzelf wiskunde, het schrijven van essays en het begrijpen van de wereld om haar heen. Deze zelfeducatie leidde uiteindelijk tot haar toelating aan de Brigham Young University, waarna zij, door een studiebeurs, op Cambridge University terecht kwam en daar haar PhD in geschiedenis behaalde.

Het boek volgt de ontwikkeling van Tara’s perspectief ten opzichte van haar strenggelovige, eigenzinnige familie. Een familie die leeft volgens vaders angstige, paranoïde wereldbeelden en ideeën over het einde van de wereld. Zij zagen de wereld door de ogen van hun vader.

De lezer wordt meegetrokken in Tara’s wereld, in haar acties, gedachten en weifelingen. Het is zo knap geschreven dat iedereen de stress ervaart van de moeilijke keuzes en situaties waar Tara voor komt te staan.

Iedereen komt in zijn of haar leven weleens voor keuzes te staan waarbij de afwegingen enorm in balans staan; waarbij het absoluut niet duidelijk is wat nou de beste weg naar een goed en gelukkig leven is. In die zin is de kern van Educated, hoe absurd, gruwelijk en bijna ongeloofwaardig de gebeurtenissen in het boek ook zijn, herkenbaar voor de lezer. Het roept vragen op als ‘Wie ben ík in de wereld?’, ‘Hoe ben ik aan mijn kennis en perspectieven gekomen?’ en ‘In hoeverre laat ik mijn wereldbeeld beïnvloeden door mijn dierbaren en door de mensen om mij heen?’.

Het boek opent de deuren naar een voor velen onbekende wereld. Een wereld die, van buitenaf gezien, herkenbaar is als de wereld waarin wij allen leven. Dit verhaal zoomt echter in op individuen die dezelfde fysieke wereld op zo’n andere, perceptuele wijze waarnemen, dat de wereld met haar geschiedenis, wetenschappen en vanzelfsprekendheden zoals wij die kennen verdwijnt en plaatsmaakt voor een nieuwe parallelle wereld: zoals de wereld gezien door de ogen van een strenggelovig mormonen gezin uit Idaho.