De zombies van het internet

In negen minuten word ik rondgeleid door de minivan van een jonge familie. Ze reizen door Australië terwijl ze online hun geld verdienen. Wat een leven. Tien seconden heb ik om de suggesties naast de huidige video te scannen. Een video over vrouwelijke solo-reizen wekt mijn interesse maar voordat ik er op kan klikken besluit YouTube’s autoplay dat ik ‘Uit eten in het SLECHTSTE RESTAURANT VAN AMSTERDAM’ zal kijken. Nou ja, die andere video kijk ik later wel.

Tekst: Marcella Grasdijk

Beeld: Sammy Stasse

Het begint bij het kijken van een paar willekeurige video’s, maar voor je het weet kom je je bed niet meer uit, zonder eerst de dagelijkse vlogs van Monica Geuze, Enzoknol en Beautygloss te moeten kijken. ‘Gewoon, om even wakker te worden’, vertel je jezelf. Bij het ontbijt kijk je een aantal nieuwsfilmpjes om een beetje op de hoogte te blijven, en daarna is het tijd om te sporten. Vandaag gaan we voor de ‘30-minutes FULL BODY workout at home’. Goed bezig!

Dit klinkt als een, wellicht ietwat aangedikte, routine die veel mensen in zekere mate zullen herkennen. Onze smartphone zorgt voor een continue stroom aan informatie zodra we deze erbij pakken. Vaak fungeert telefoon eveneens als wekker en is dit dus vanaf het eerste moment dat je wakker bent. Maar hoe beïnvloedt deze vloedgolf aan prikkels onze hersenen?

Erin geslopen

Mijn probleem met YouTube begon toen ik nog een stuk jonger was. Ik was geïntrigeerd door beautyblogs en las deze elke ochtend voordat ik naar de middelbare school ging. Wanneer ik thuis kwam was het eerste wat ik deed achter mijn laptop duiken om te zien of een van m’n favoriete bloggers weer iets nieuws online had staan. De lijn tussen hobby en verslaving is vaak lastig te trekken en loopt in veel gevallen in elkaar over.

Toen bloggers zich evolueerden tot YouTubers, duurde het niet lang voordat vele blogs uitstierven. De video’s gaven immers dezelfde informatie waarbij minder concentratie van het publiek was vereist. Gemak en visuele prikkeling wint het vaak van een tijdrovende activiteit zonder die stimulans. Ik had simpelweg het geduld niet meer om al die artikelen te lezen.

Het kijken van YouTube video’s is er toentertijd ingeslopen, maar heeft nu in mijn leven een grote nasleep. Ik spendeer per dag gemiddeld veel meer tijd aan het tot me nemen van nutteloze informatie dan ik zou willen. Ik roep al maanden dat ik naar de sportschool wil, maar als ik na een lange dag op m’n bank lig met een YouTube filmpje aan, wordt die drempel een stuk hoger.

Verslaving

Het klinkt misschien iets minder romantisch dan andere verslavingen, maar dat maakt het niet minder gevaarlijk. Niemand hoeft het namelijk door te hebben. Rook-, drugs- en alcohol­verslavingen zijn moeilijk te verbergen voor de buitenwereld. Verslavingen op het internet, zijn minder zichtbaar. En als het voor de buitenwereld moeilijk te herkennen is, is het voor jezelf ook ma­k­kelijker te ontkennen.

Mijn verslaving mag dan op YouTube zijn, maar het internet kent nog veel meer valkuilen. We beweren met z’n allen niet verslaafd te zijn aan onze telefoon en sociale media, maar als ze zo’n groot deel van onze tijd en onze gedachtestroom in hun macht hebben, houden we onszelf wellicht een beetje van de domme.

Vervelingsdood

In het dagelijks leven weten weinig mensen nog tijd in te plannen voor rust en stilte. Vrienden van mij overwogen toen ze op zichzelf gingen wonen om een TV aan te schaffen. Niet omdat ze van TV kijken houden, maar omdat ze het wel lekker vinden een beetje achtergrond geluid te hebben als ze alleen thuis zijn. De bibliotheek mag dan een erg stille plek zijn, maar 75% van de mensen daar zitten alsnog met oortjes in. Op de fiets idem dito, bijna iedereen heeft een muziekje of podcast aanstaan.

Wat gebeurt er door al deze prikkels en entertainende hulpbronnen? Mensen vervelen zich niet meer. De laatste keer dat ik me verveelde kan ik me niet meer herinneren. Wat ik me wél kan herinneren was dat al mijn meest creatieve ideeën en hobby’s als kind voortkwamen uit, wat voor mij voelde als een eeuwig durende, verveling. Als je niks om je heen hebt, zul je wel creatief moeten zijn om je zelf te vermaken.

YouTube zorgt ervoor dat je je nooit meer hoeft te vervelen. En dat is misschien nog niet eens zo’n ramp. Maar onze continue snak naar prikkels en instant gratification kan ook zorgen voor problemen wanneer je je niet verveelt, maar juist een deadline hebt of bepaalde doelen wilt bereiken. Het kleine kiertje wat je uitstelgedrag biedt, is snel gevuld door het kijken van een filmpje van vijf minuten. ‘Na de volgende ga ik echt beginnen.’ Voor je het weet ben je een paar uur verder.

We zijn met z’n allen verslaafd aan een voortdurende ruis van geluid en drukte om ons heen. We willen altijd wat te doen hebben en het kan altijd efficiënter en meer. Hoe lang is het geleden dat ik de rust heb gevonden om voor m’n plezier een boek uit te lezen. Geen idee. In plaats daarvan laat ik het me voorlezen door middel van apps als Audible. Het is ideaal, je kunt schoonmaken, de afwas doen of sporten terwijl een fijne stem je een boek voorleest. Voor de oplossing van je YouTube verslaving hoef je gelukkig niet ver te zoeken. Het videoplatform heeft op al je vragen een antwoord en zo ook op die vraag. Mocht je nog inspiratie zoeken voor nieuwe filmpjes om je verslaving mee te voeden, zijn er vele inspirerende video’s die beloven je te helpen met het stoppen van je uitstelgedrag, je te helpen bij het studeren, die je zullen motiveren tot het opruimen van je huis en je bovenal rust zullen geven in deze hectische wereld.