Een interview met alumnus Lianne Quax
Alumnionderzoek Universiteit van Amsterdam
Tekst: Jorrit Blonk en Christine Yan
Lianne Quax rondde in 2015 de Master Applied Anthropology af. Al voor het begin van haar studie werkte Lianne op een bouwplaats. Een standaard universitaire student is ze daardoor nooit geweest, en ook op de bouwplaats was ze door haar opleiding geen reguliere werkkracht. Nu weet ze beide werelden met elkaar te verenigen in haar werk voor Van Wijnen, een grote bouwaannemer. Jorrit Blonk sprak Lianne over haar studietijd en haar carrière na het afstuderen.
Een antropoloog op de bouwplaats, dat hoor je niet vaak. Begon jouw interesse voor bouw al op een jonge leeftijd?
Op de eerste filmpjes waarin ik met een hamer in mijn hand sta ben ik twee jaar oud. Mijn vader werkte in de bouw voor een aannemer. Van jongs af aan waren de bijbaantjes die mijn zusje en ik hadden vaak bouw-gerelateerd. Aluminium uit de oud-ijzerbak halen was voor ons een extraatje boven op het zakgeld. Toen ik wat ouder was viel ik weleens in als administratief ondersteuner voor werknemers die ziek waren. Zo ben ik er dus zijdelings in gerold.
Waar ben je op dit moment werkzaam?
Op dit moment werk ik voor Van Wijnen, een grote landelijke aannemer die onder meer werkt aan het woningbouwtekort met haar woningfabriek in Heerenveen. Vanuit de afdeling Research doe ik continu onderzoek naar circulair bouwen. Van Wijnen wil zuiniger omgaan met aarde dan nu de norm is. We willen meer bouwen met minder materialen en uitstoot. Ik doe meer technisch onderzoek naar bijvoorbeeld nieuwe materialen, maar ik kijk ook naar hoe je het circulaire en het ‘anders bouwen’ bij werkgevers, werknemers en eindgebruikers, de uiteindelijke bewoners van woningen, kunt aanprijzen. Zo werk ik dagelijks proactief aan de leefomgevingen van de toekomst.
Daarnaast werk ik ook voor de Hogeschool Rotterdam Instituut Gebouwde Omgeving. Hier verwerk ik alles wat ik leer in mijn werkpraktijk bij Van Wijnen in de lesprogramma's. Zo blijven de opleidingen up-to-date.
Kun je eens uitleggen hoe je hier vanuit antropologie terecht bent gekomen? Hoe zag je studietijd eruit?
Ik heb een dubbele studieachtergrond in zowel antropologie als de bouw. Na het eerste jaar van de Bachelor ben ik gestopt met antropologie. Ik werd niet genoeg geprikkeld door de oude theorieën. Bovendien konden ze mij destijds niet goed vertellen wat hier de toegevoegde waarde van was op de arbeidsmarkt. Ik ben toen gaan timmeren. MBO-niveau 2 en daarna niveau 3. Vervolgens heb ik mijn aannemerspapieren gehaald. Toch vond ik nog steeds de mensen binnen het bouwproces het interessantst.
Na vijf jaar weg te zijn geweest bij antropologie kon ik weer terugkomen in het tweede jaar. Ik heb toen alleen nog maar geschreven over de bouwsector, bouwcultuur en digitalisering. Ik was een beetje een vreemde eend in de bijt dus docenten vonden dat toen best wel lastig. Mijn onderwerp was zowel ‘te dichtbij’ als te out of the box voor veel docenten. Het was niet vanzelfsprekend om onderzoek te gaan doen drie straten verderop.
Dat lijkt me als student best een lastige positie. Hoe ging je daarmee om?
Ja, dat was zeker pittig! Ik ben nooit een standaard universitaire student geweest. En op de bouwplaats met je universitaire achtergrond is natuurlijk ook niet regulier. Het is maar net hoe je daar mee omgaat: het kan van toegevoegde waarde zijn, maar je kunt er jezelf ook mee frustreren. Tijdens de Bachelor moest ik docenten vaak overtuigen van de relevantie van mijn onderwerpen. Ik heb veel moeten discussiëren. Ik was vanzelfsprekend erg blij toen ik hoorde over de pilot van Applied Anthropology die ik toen kon gaan doen.
Hoe was voor jou de overgang van studeren naar werken?
Omdat ik altijd heb gewerkt naast mijn studie was de overgang niet zo groot. Vanaf het tweede jaar van mijn Bachelor heb ik er altijd twee tot drie dagen bij gewerkt voor een bouwbedrijf. Ik was de bouwtekeningen aan het herzien tussen de colleges door. Toen ik klaar was met mijn scriptie voor de Master was ik vooral blij dat hij af was en ik kon gaan focussen op de uitvoering van het plan. Ik kon nu het veranderplan dat ik had geschreven voor mijn onderzoeksplaats gaan implementeren op een andere plek, maar nu betaald. Dus die overgang was voor mij eigenlijk gewoon doorgaan.
Hoe is je carrière sindsdien verlopen?
Na een jaar meer bouwkundig werk solliciteerde ik bij Van Wijnen en werd uiteindelijk aangenomen om er te komen werken zonder functieomschrijving of titel. Ik mocht er één jaar volledig free floaten. Ik heb meegekeken met timmermannen en bij bewonersorganisaties. Uiteindelijk ben ik terechtgekomen bij de afdeling Marketing en Communicatie en deed ik daar verslag van de innovatieprojecten.
De innovatieonderwerpen liepen flink uiteen. Je ziet dat dit soort bedrijven bekend waren met het vergaren van informatie bij klanten, maar dan wel het liefst met lekker snelle enquêtes. Er ging hier veel fout en dat wisten ze, maar ze wisten alleen niet hoe ze konden verbeteren.
Tot twee jaar geleden was mijn functie bij marketing vooral erg breed en daardoor vluchtig. Ik had behoefte aan verdieping en wilde een topic echt beet kunnen pakken en eigen kunnen maken. Daarom heb ik de overstap gemaakt naar de afdeling Circulariteit. Hier krijgen ik en mijn collega echt de vrijheid om dit thema de aandacht te geven die nodig is.
Hoewel mijn baas vanaf het begin af aan erg blij was met mij, snapten andere werknemers van het bedrijf vaak niet wat ik precies aan het doen was, vooral in dat eerste jaar niet. Maar je ziet dat er nu steeds meer vraag komt naar mensen die onderzoek doen naar sociale aspecten binnen bouwbedrijven.
Hoe draagt antropologie bij aan het werk dat je nu doet?
Als je begint aan antropologie heb je al een hele open blik. Naar mijn idee versterkt de studie dit alleen maar verder. Hetgeen wat ik het meeste heb meegenomen uit mijn opleiding is het goed luisteren naar mensen, het doorvragen. Mensen zeggen vaak andere dingen dan dat ze eigenlijk bedoelen. Ook het heen en weer schakelen tussen het grotere verhaal, de politieke context bijvoorbeeld, en het verhaal op de grond is erg belangrijk in mijn werk. Om mijn ideeën vervolgens weer te kunnen vertalen naar collega’s is het handig om ook bouwkundige kennis te hebben. Door ook dit jargon te beheersen en deze taal te spreken denk ik dat ik echt verandering kan maken in de sector.
Heb je nog tips voor aanstaande antropologen om zich te verkopen als antropoloog op de arbeidsmarkt?
Begin ver voor je studie. Het gaat allemaal om je netwerk. Eigenlijk weten antropologen dat wel. Ik heb tot in den treure verteld wat mijn interesses waren en wat ik wilde. Maar hoe vaker je het vertelt, hoe sterker je verhaal wordt. Het is een proces van jaren. Zorg dat je een warm netwerk hebt. Ga niet alleen maar de kroeg in, maar ga ook eens op vrijdagmiddag met een interessant persoon een kopje koffie doen.
Nog een tip: maak een rode draad in je studie om al tijdens je opdrachten te kunnen verkennen waar je interessegebied ligt. Hetgeen waarin je afstudeert blijft vaak aan je kleven, het beïnvloedt de manier waarop je de arbeidsmarkt op gaat. Kies een topic waar je blij en enthousiast van wordt. Bedenk vroeg welke richting je op wilt en ga daar lekker met mensen over in gesprek. Weet waar je blij van wordt.
Lianne werkt in Heerenveen aan de woningfabriek van Van Wijnen waar straks 4.000 circulaire woningen per jaar worden geproduceerd. Ook werkt ze hier in Amsterdam aan het omtoveren van drie torens van het voormalige kantoorgebouw ‘Zandkasteel’ tot een internationale school.
Meer weten over circulariteit in de bouwsector? Lees Lianne’s recente interview met de directie Van Wijnen Amsterdam terug.
Comments