‘Je zou echt eens een film moeten maken over de mensen hier in deze wachtkamer, iedereen zit hier toch met zijn ziel onder zijn arm.’ Ik krijg een berichtje van een vriendin vanuit de wachtkamer van de soa polikliniek. Met de ziel onder de arm. Beter had ze het niet kunnen verwoorden. Ik begin me het ongemak in te beelden van de paar vierkante meters waarin zij zich bevindt. Stilte. Gevoelens van stress. Schaamte, misschien?
Tekst en beeld /// Lotje van den Dungen
In mijn vriendenkring is het geen taboe om te praten over seks. Integendeel, ik weet meer dan ik zou willen weten over mensen die ik nog nooit heb ontmoet. Ondanks de bespreekbaarheid worden bepaalde onderwerpen rondom seks en ons lichaam toch met een bepaalde, schaamtevolle klank in de stem aangekaart. ‘Nou eh, zeg maar… Niet dat ik dit vaker heb, maar…’ Om er vervolgens achter te komen dat het heel normaal is wat je hebt.
In de pubertijd zag ik lichamen veranderen, haren en borsten groeien. We vergeleken onze cupmaten. Maar over onze vagina’s hadden we het niet. Seksuele voorlichting werd op school vooral klinisch gehouden: ‘In de clitoris komen de meeste zenuwuiteinden van de vrouwelijke genitaliën bij elkaar.’ Wist je trouwens dat de medisch correcte uitspraak de klemtoon legt op de ‘i’: vagína?
In het seksuele voorlichtingsboekje Lang Leve de Liefde dat tieners vandaag de dag krijgen, gaat het eerste hoofdstuk over de pubertijd en het lichaam. Op de tweede pagina gaat het over de penis en op de derde vertellen ze over de vagina. De anatomisch neutrale en haarloze tekeningen van de geslachtsorganen zullen vast gegiechel teweegbrengen in het klaslokaal.
‘Alle penissen zijn verschillend’ is de eerste zin. Daarna schrijven ze: ‘Het is heel normaal dat jongens hun penis met elkaar vergelijken.’
Opvallend vind ik dat er wel twee keer zoveel woorden worden vuil gemaakt aan de penis dan dat er gesproken wordt over de vagina. Inhoudelijk gezien maken de schrijvers van het boekje het niet beter. ‘Alle penissen zijn verschillend’ is de eerste zin. Daarna schrijven ze: ‘Het is heel normaal dat jongens hun penis met elkaar vergelijken.’ Op de volgende pagina staat met roze letters uitgelegd dat je niet ontmaagd kan worden door een tampon en dat de eerste keer seks voor een meisje pijn kan doen.
Voor jongens is seks dus leuk en meiden moeten het maar ondergaan. Van wie moeten meisjes leren dat seks voor hen ook fijn kan zijn? Dat het normaal is dat zich ‘daar’ kwaal-tjes voordoen en dat het niet raar is als je vagina niet lijkt op de anatomische tekeningen in je biologieboek. Erover praten zonder te giechelen lijkt me geen optie op die leeftijd. Misschien is een film maken dan toch geen slecht idee.
Toen ik een jaar of veertien was zag ik de documentaire The Perfect Vagina op televisie, waarin de maakster zich verwondert over toenemende plastische chirurgie van de vrouwelijke genitaliën en de onzekerheid die er speelt over dit verborgen gespreksonderwerp. De film laat zien hoe een schoonheidsideaal van schaamlippen is ontwikkeld, maar ik nam als tiener iets anders waar: alle vagina’s zijn ook verschillend.
Mijn telefoon trilt weer. ‘Geen HIV in ieder geval.’ Waren de vagína, schaamlippen, of seks wat makkelijker bespreekbaar, dan hoefde ze hier niet enkel sarcastisch over te doen en zat ze daar in ieder geval minder met haar ziel onder haar arm.
Comments